شمیرانات نگین البرز
بر اساس تقسیمات کشوری در سال 1384 شمیرانات دارای دو بخش ( رودبار قصران و لواسانات ) می باشد که مستقل از شهر تهران می باشد .
در سایت فرمانداری شهرستان شمیرانات ، بخش روبار قصران با سه ناحیه شهری و بیست و دو روستای تابعه به مرکزیت شهر " فشم " و بخش لواسانات مشتمل بر دو دهستان لواسان کوچک و لواسان بزرگ و یک حوزه شهری به مرکزیت گلندوک اعلام شده است .
اما اطلاعات زیر بر اساس داده های اطلس شهرستان ( شمیرانات ) و دانشنامه استان تهران وزارت علوم و تحقیقات و فن آوری تنظیم گردیده است :
این شهرستان بر اساس آمارنامه سال 1384 نیز دارای 114 روستا می باشد .
شهر تجریش ، شهر لواسان و شهرهای ( اوشان ، فشم ، میگون شمشک ) و سه دهستان ( رودبار قصران ، لواسان بزرگ و لواسان کوچک ) زیر مجموعه آن می باشد .
1 – شهر تجریش : شامل تمامی منطقه 1 شهرداری تهران و نواحی کوچکی از مناطق 2 و 4 می باشد .
2 – بخش رودبار قصران : بخش رودبار قصران از منطقه ای روستایی با 94 روستا به نام " دهستان رودبار قصران " به مرکزیت حاجی آباد و منطقه شهری با نام " اوشان ، فشم ، میگون " که در سال های اخیر به اسم شهر " قصران " تغییر نام یافته ، تشکیل شده است .
3 – بخش لواسانات : بخش لواسان ( لواسانات ) به دو دهستان تقسیم می شود . دهستان لواسان بزرگ با 20 روستا با مرکزیت " روستای لواسان بزرگ " و دهستان " لواسان کوچک " با 54 روستا که خود از دو منطقه روستایی و شهری تشکیل شده است که اولی به صورت دهستانی به مرکزیت افجه است . دومی به صورت شهر و به نام شهر لواسان اداره می شود .
معنای واژه شمیران :
شمیران از دو بخش " شمی " + " ران " تشکیل شده است .
شمی به دو معنای " سرد " و " بلند " می باشد
ران به معنای " مکان و جای " می باشد
در نامگذاری "تهران" و " شمیران " نوعی تقابل وجود دارد کلمه تهران از دو بخش " ته " + " ران " تشکیل شده است که معنی آن می شود " مکان پایین " ، که به جهت تقابل موقعیت جغرافیایی آن با شمیران اینگونه نامگذاری شده است چرا که تهران در پایین دامنه یا کوهستان البرز و شمیران در بالای آن و برفراز کوهستان البرز می باشد در نتیجه واژه شمیران معادل مکانی بلند می باشد .
شمیرانات در گذشته منطقه ای ییلاقی و خوش آب و هوا در شمال استان تهران به شمار می آید و محل اقامت تابستانی پادشاهان قاجار و پهلوی نیز بوده است و جندین مجموعه کاخ و اقامتگاه توسط آنان در شمیران ساخته شده بود . کاخ موزه سعدآباد و کاخ نیاوران نمونه ای از این کاخ ها به شمار می رود ، به علت گسترش تدریجی شهر تهران ، شمیران رفته رفته در شهر تهران ادغام شده و امروزه تحت نظارت مناطق 1 و 3 شهرداری تهران اداره می شود .
شمیران به دلیل قرار گیری بر روی دامنه های رشته کوه البرز ، از آب و هوای معتدل کوهستانی برخوردار ست و دارای زمستان هایی سرد و مرطوب و تابستان هایی خنک می باشد . شمیران دارای فضای سبز گسترده ای می باشد و تعداد بی شماری درخت چنار تنومند و کهنسال در خیابان های آن به چشم می خورد به گونه ای که درخت چنار به نمادی از این منطقه تبدیل شده است .
بیشتر سفارت خانه های کشور های خارجی و محل دائمی نمایشگاه های بین المللی تهران در شمیران واقع شده است .
شمیران دارای تعداد بسیار زیادی محله کوچک و بزرگ می باشد تعدادی از این محله ها در گذشته مستقلا قریه بوده اند ، محله ولنجک نیز جزء یکی از این قریه ها به حساب می آید که در حال حاضر یکی از مناطق زیبا با چشم اندازی عالی و بی نظیر از منطقه شمیران می باشد که دسترسی سریع و آسانی به بزرگراه های اصلی دارد و مسکن ساسان ولنجک در خیابان ساسان ( که یکی از خیابان های به نام و اصلی منطقه می باشد ) واقع شده است .
بناهای تاریخی
1- امام زاده صالح شميران
2- مجموعه كاخ نياوران شميران
3- امام زاده يوش شميران
4- امام زاده احمد شميران
5- خانه نظام ا لسلطان شميران
6- امام زاده قاسم شميران
7- حصارک شميران
8- تپه قليان شميران
9- تپه كی ميرشميران
10- تپه سرقلعه لوا سانی شميران