شهرستان اسلامشهر
یکی از شهرستان‌های استان تهران است. مرکز این شهرستان، شهر اسلامشهر است. این شهرستان از شرق و جنوب به ری از غرب به شهرستان بهارستان و از شمال غرب به شهریار محدود است. این شهرستان در سال ۱۳۹۵، ۵۴۸٬۶۲۰ نفر جمعیت داشته که از این تعداد ۲۷۹٬۲۸۲ نفر آن مرد و ۲۶۹٬۳۳۸ نفر آن زن بوده است.
اسلامشهر در گذشته یکی از روستاهای شهرری بوده‌است روستایی به نام قاسم‌آباد شاهی بوده‌است. یکی از روستاهای اسلامشهر، فیروز بهرام است که بنای آن را به فیروز ساسانی نسبت داده‌اند. اسلامشهر در دوران قاجار منزلگاه اردوی همایونی بوده و به نام قاسم‌آباد خالصه نیز خوانده می‌شده است. وجود بقایای پایه‌های پل بر روی رودخانه حصارک پایین و تپه‌های واقع در مجاورت یا نزدیکی آن و آثار مدفون در آن‌ها، دلالت بر وجود دوره‌های تاریخی مختلف داشته و حاکی از اهمیت این منطقه‌است.
از محوطه‌های باستانی این شهرستان که هم دوره با محوطه‌های باستانی چشمه علی شهر ری؛ مرتضی گرد و تپه سیلک کاشان هستند، می توان به تپه مافین آباد و تپه نظام آباد اشاره کرد که با دارا بودن هفت هزار سال پیشینه تاریخی و فرهنگی از شهرت زیادی در مجامع علمی برخوردار بوده و از شاخص‌های تمدن پیش از اسلام در جهان شناخته می‌شوند. همچنین تپه‌های باستانی پراکنده در سطح منطقه را می‌توان با محوطه‌های تاریخی مجاور آن در دشت بزرگ ری مقایسه کرد.
از این شهرستان تاکنون ۱۲ اثر تاریخی و باستانی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این منطقه به دلیل مرغوبیت و حاصلخیزی زمین‌های مستعد کشاورزی، وجود رودخانه‌های پرآب، رشته قنات‌های جاری و نزدیکی به تهران از دیرباز مورد توجه بوده‌است. محوطه باستانی مافین آباد اسلامشهر که به دلیل حفاری‌های غیرمجاز آسیب دیده، دارای کهن‌ترین دوره تاریخی است که دیرینگی آن به هزاره پنجم پیش از میلاد می‌رسد.
ایجاد کارخانه‌های بزرگ و قدیمی در اطراف محور جاده قدیم ساوه همچون کیان تایر، ایران خودرو دیزل، میهن، قایق سازی و غیره، موجب جذب مهاجران جویای کار و اسکان آن‌ها در این منطقه شهری در پیش و پس از انقلاب ایران بوده‌است. نبود برنامه‌ریزی کلان در ارتباط با این میزان از مهاجرت از طرفی موجب افزایش تراکم جمعیتی و ساختمانی شده و از سویی این شهرستان را به لحاظ سیاسی و جمعیتی و اجتماعی در جایگاه ویژه‌ای در نزدیکی کلانشهر تهران قرار داده‌است.
یکی از ویژگی‌های تاریخی این شهرستان اختلاط فرهنگی و دینی است؛ از مهم‌ترین مستندات این گفته، وجود قبرستان ارامنه در کمربندی این شهر بوده که قدمتی چند ده ساله داشته و امروزه نیز مراجعین فراوانی دارد. از شمال و جنوب و شرق و غرب کشور، از همه فرهنگ‌ها، گروه‌هایی در این شهرستان سکنی دارند.
اماکن تاریخی
- تپه باستانی چیچکلو
- تپه باستانی مافین‌آباد
- تپه واوان
- تپه باستانی ده عباس
- تپه سفید گلدسته
- تپه باستانی نظام‌آباد
- یخچال قدیمی علی‌آباد
- یخچال قدیمی ترشنبه
- آتشکده ضیا اباد